SS30 - Haza Masruf Dar al Johora

SS33 - Haza Masruf fi Bilad ri Riau

Update to Saran Singh Katun Listing - Master List - On going

SS22 (P.25)
OBV: "Sultan Alaudin Khalifatul Mukminin"
REV: A bar with central dot
diameter: 13mm
shape: round

 SS24 (P.27)
OBV: "Sultan"
REV: "Al Adil" stamped on a bar
diameter:
shape: round

 SS25 (P.28)
OBV: "Adil" surrounded by dots, stamped on a bar
REV: "Maqam Tauhid"
diameter:
shape: round

SS27 (P.29)
OBV: A bar with large central dot
REV: Blank
diameter:
shape: round

SS33  (P.37)
OBV: Haza Masruf fi Bilad ri Riau
REV: Haza Masruf fi Bilad ri Riau
diameter:
shape: Octagon

Indrapura Half Kupang

Indrapura Half Kupang

OBV: "Munawar Shah"
REV: "Al Adil"

Diameter: 6.5mm
Weight:

unlisted - very rare (type 1 line border)

ref: http://malay-coins.tripod.com/indrapura.htm

SS25 - Makam Tauhid

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

KAJIAN MENGENAI SYILING TIMAH KESULTANAN JOHOR (KATUN)

1.0 KATUN MAKAM TAUHID (MAKLUMAT AM)

              Katun ini merupakan satu-satunya katun yang mempunyai nama tempat yang spesifik dalam kawasan jajahan Kesultanan Johor. Pada belah belakang, tertulis dalam huruf jawi “Makam Tauhid” - ibu kota pemerintahan Kesultanan Johor semasa era Sultan Abdul Jalil Ke 3 dan pada bahagian depan, dalam tulisan jawi “Adil” yang dikelilingi titik-titik, dicetak atas palang timbul.

  Kota Makam Tauhid terletak di Kampung Makam kira-kira 3km dari Bandar Kota Tinggi. Berdekatan dengannya adalah Sungai Pemandi yang mengalir ke Sungai Kota Tinggi. Kota Makam Tauhid bukanlah sebuah makam tetapi dahulu Makam Tauhid merupakan ibu negeri Kerajaan Johor yang ke-8 dan bertempat di tanah besar dan menjadi pusat pemerintahan sebanyak dua kali. Rekod sejarah mengesahkan bahawa Makam Tauhid dijadikan ibu negeri Johor buat pertama kali pada tahun 1637 iaitu semasa pemerintahan Sultan Abdul Jalil Shah III (1623-1677).

  Bentuk katun ini adalah berbentuk bulat, di mana bahagian depannya mempunyai palang timbul merentasi syiling. Menurut maklumat daripada En Yaakob¹, syiling jenis ini hanya boleh didapati di dasar Sungai Pemandi. Ini adalah bertepatan dengan kedudukan Sungai Pemandi yang berhadapan dengan kawasan yang sekarang ini dipanggil Kampung Makam Tauhid.

1.1 KAEDAH KAJIAN

  Kajian ini menggunakan spesimen katun yang diperoleh penulis daripada pencari harta karun di Kota Tinggi dan juga menerusi penjual dan pengumpul duit lama. Setiap spesimen akan ditangkap gambar, ditimbang berat serta diukur dimensi untuk rekod.

  Setakat ini, 12 spesimen berjaya diperoleh penulis dengan 11 adalah koleksi penulis dan satu daripada arkib Masdinar Gallery.

  Disebabkan tiada spesimen didapati masih mengekalkan rekabentuk penuh, maka bilangan spesimen yang maksimum harus diperoleh untuk mendapatkan rekabentuk penuh bagi katun ini.

1.2 DATA KAJIAN

Ciri Fizikal

  Maklumat dimensi dan berat setiap spesimen dipaparkan dalam Jadual 1. Majoriti spesimen mempunyai ciri fizikal yang sama kecuali Spesimen 2 dan Spesimen 3.

  Spesimen 2 mempunyai bar palang tengah yang nipis dan kurus berbanding spesimen lain. Spesimen 3 pula menunjukkan ciri overweight iatu bersaiz lebih besar daripada spesimen lain yang ketara. Spesimen 3 juga mempunyai 3 kesan kelipan pada belah belakang yang menunjukkan kemungkinan spesimen ini berlainan cara pembuatannya dengan spesimen biasa lain.

Rekabentuk syiling

  Kesemua 11 spesimen ditekap dan dilakarkan rekabentuk teraan yang boleh dilihat. Disebabkan kekurangan spesimen, tiada variti dianggapkan wujud bagi katun jenis ini. Gambar depan dan belakang setiap spesimen adalah seperti yang dipaparkan dalam Rajah 1, lakaran rekabentuk pada Rajah 2 dan rekabentuk penuh bagi katun jenis ini dalam Rajah 3.

              Pada bahagian depan, tertulis dalam jawi “Adil” yang dikelilingi titik-titik di sekelilingnya. Motif titik ini banyak dilihat pada syiling katun Johor. Jenis ini juga merupakan satu-satunya katun yang mempunyai inskripsi “Adil”, di mana majoriti yang lain adalah “Al Adil”. Pemerhatian yang boleh dibuat pada bahagian depan, kewujudan bar palang timbul adalah untuk memudahkan proses cetakan syiling agar inskripsinya timbul setelah dicetak oleh acuan. Selain itu, bar palang tengah ini juga berfungsi untuk memudahkan proses acuan flan di mana ianya mirip pohon pitis Kelantan seperti yang dilaporkan pernah ditemui oleh En Yaakob².

  Pada bahagian belakang pula, tertulis dalam jawi “Makam Tauhid” dalam dua barisan. Didapati saiz acuan adalah sama dengan saiz flan. Inskripsi “Makam Tauhid” ini tidak dihiaskan dengan titik-titik yang mengelilingi. Inskripsi pada kedua-dua belah depan dan belakang bagi perkataan “Adil” dan “Makam Tauhid” adalah berserif.

  Hentaman acuan juga dilihat dilakukan dengan tidak teliti di mana kebanyakkan spesimen melihatkan ciri offstrike (hentaman sipi).Terdapat juga spesimen (Spesimen 6,7 dan 8) yang memperlihatkan ketidaksempurnaan ketika proses pembuatan syiling.

1.3 KESIMPULAN KAJIAN

Kesimpulan daripada kajian ini adalah seperti berikut:

·  Rekabentuk penuh bagi syiling ini adalah seperti dalam Rajah 3

·  Skala kejarangan syiling ini adalah Tidak Biasa(Uncommon)

·  Kewujudan bar palang tengah timbul pada syiling ini adalah untuk memudahkan teraan cetakan syiling untuk kelihatan

·  Syiling ini diedarkan ketika zaman pemerintahan Sultan Abdul Jalil ke-3 (1623-1677)

Notakaki:
¹ Berdasarkan wawancara dengan En Yaakob, orang tempatan yang memperoleh syiling katun ini daripada dasar sungai sekitar Kota Tinggi pada 4 Mac 2013.

² Berdasarkan wawancara dengan En Yaakob pada 4 Mac 2013. Beliau juga mengatakan bahawa beliau belum pernah menjumpai satu spesimen jenis ini yang mempunyai teraan inskripsi yang penuh.

 

 

 

JOHOR TIN COINS - KATUN

Unlisted MNF.2 (Similar to SS22)
OBV: A bar with "Khalifatul Mukminin" stamped on it
REV: Sultan Alaudin
diameter: 15mm
shape: round

SS27
OBV: A bar with large centre dot
REV: blank
diameter: 13mm
shape: round

This simple, rather cute piece of Katun was of somewhat still mystery in terms of its manufacturing process and the issuer. So far no specimens show traces of motif or inscriptions, so it is believed to be blank on both sides, except for obverse there is combination of small raised bar and large raised dot at the centre.

The existence of "tail" is a strong indication that this coin is most probably was casted.

This coin is only discovered in Johor so this is without a doubt a Johor coin - Katun.

 

SS29 

OBV: A large centrally raised dot

REV: blank
diameter: 13mm
shape: round

This coin, in a perfect round shape is quite similar with above specimen (SS27). Both of them have "tails" to indicate that these pieces were cut from a coin tree that was casted in a die.

For this specimen, at the obverse, there is a large raise centrally-located dot with some damage on it. This central dot is a kind of trademark to indicate that the coin is from Johor. But some coins from Terengganu and Palembang do also has a central dot, although none of them are without motif or inscription like the piece from Johor. So it may be possible that these centrals dot are probably there, beside as a motif, is actually due to the manufacturing process involved during the production of the  cast die for the coins.Somemore for this specimen, there are incused circular rings at the field of the coin. This is similar to the lathe lines effect that are apparent on the modern coin due to the lathing process for the die. The circular rings for this coin may be associated with the process of making the cast die.

Unlisted MNF.1
OBV: Motif mimicking a petal of leaf
REV: blank
diameter:
shape: hexagon

SS31
OBV:"Malik Al Adil" surrounding a central dot
REV: blank
diameter:
shape: hexagon

Unlisted MNF.3
OBV:"Malik Al Adil" surrounding a central dot
REV: blank
diameter:
shape: octagon

SS38
OBV: "Khalifah Sultan Shah"
REV: blank
diameter:
shape: round

 This coin is listed in Saran Singh's as a coin attributed to Johor - but nevertheless it does not possess any similiarity in terms of its inscriptio and design to Johor coin. Most probably at that time this coin was discovered in Johor region, hence it is assumed to be coin of Johor. I am personally inclined that this coin belongs to one of the state in Indonesia Sultanates.